قفسه بندی FIFo






 

اصل FIFO (مخفف First In, First Out) یا «اولین ورودی، اولین خروجی»

یکی از اصول مهم در مدیریت انبار است که به ویژه در قفسه‌بندی و نگهداری کالاهای انباری کاربرد دارد. این اصل تضمین می‌کند که کالاها یا اقلامی که زودتر وارد انبار شده‌اند، زودتر نیز مورد استفاده یا ارسال قرار بگیرند. در ادامه به اصول و کاربرد FIFO در قفسه‌بندی انباری اشاره می‌کنیم:

مزایای استفاده از اصل FIFO

1. کاهش هدررفت کالا:
اقلامی که تاریخ مصرف دارند (مانند مواد غذایی، داروها یا مواد شیمیایی) به موقع استفاده می‌شوند و از انقضای آن‌ها جلوگیری می‌شود.
2. جلوگیری از کهنگی کالا:
اقلام قدیمی‌تر زودتر از انبار خارج می‌شوند و از انباشت و خراب شدن کالاها جلوگیری می‌شود.
3. مدیریت بهتر موجودی:
با اجرای FIFO، موجودی انبار به صورت منظم مدیریت می‌شود و فضای انبار همیشه کارآمد باقی می‌ماند.
4. افزایش کیفیت خدمات:
استفاده از اقلام تازه‌تر یا با کیفیت بهتر، رضایت مشتریان را افزایش می‌دهد.

اصول الزامی اجرای FIFO در قفسه‌بندی انباری

1. طراحی مناسب قفسه‌ها:

قفسه‌بندی باید به گونه‌ای طراحی شود که دسترسی به کالاهای قدیمی‌تر (ورودی اول) در جلو قفسه باشد و اقلام جدیدتر (ورودی جدید) در پشت قرار گیرند.
 
  • دسترسی دو طرفه (Double-Sided Access):
    قفسه‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که امکان ورود کالا از یک طرف و خروج آن از طرف دیگر وجود داشته باشد. این طراحی در انبارهای بزرگ یا با حجم گردش بالا بسیار کاربردی است.
  • قفسه‌های شیب‌دار یا گراویتی (Gravity Racking):
    استفاده از قفسه‌های شیب‌دار که کالاها با نیروی جاذبه به سمت جلو حرکت می‌کنند، اجرای FIFO را آسان‌تر می‌کند.
  • تفکیک کالاها:
    برای جلوگیری از اختلاط کالاهای قدیمی و جدید، هر دسته کالا باید فضای جداگانه‌ای در قفسه‌ها داشته باشد.
  • استفاده از سیستم‌هایی مانند قفسه‌های رولینگ (Roller Racking) برای جابه‌جایی خودکار کالاها بسیار مفید است.
2.برچسب‌گذاری و تاریخ‌گذاری:
  • تمامی اقلام ورودی باید برچسب‌گذاری شده و تاریخ ورود روی آن‌ها ثبت شود.
  • بخش‌بندی قفسه‌ها: قفسه‌ها به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم شوند تا کالاها به‌صورت دسته‌ای مرتب شوند و از جابه‌جایی تصادفی جلوگیری شود.
3. چیدمان کالاها و نظم در ورود و خروج:
  • کالاها باید بر اساس زمان ورود در قفسه‌ها چیده شوند: اقلام قدیمی‌تر در دسترس‌تر و اقلام جدیدتر در قسمت‌های پشت یا بالاتر قرار گیرند.
  • ورود از پشت و خروج از جلو:
    کالاها باید از قسمت عقب قفسه وارد و از قسمت جلوی قفسه خارج شوند. این روش جریان منظم کالا را تضمین می‌کند.
  • تعریف مسیرهای مشخص:
    مسیرهای جداگانه برای ورود و خروج کالا در انبار تعیین شود تا از اشتباه در گردش کالا جلوگیری شود.
4. نظارت و کنترل:
  • بازبینی دوره‌ای قفسه‌ها برای اطمینان از رعایت FIFO الزامی است.
  • در صورت وجود کالاهای قدیمی‌تر، باید اقدامات لازم برای استفاده یا خروج آن‌ها انجام شود.
5. آموزش پرسنل انبار:
پرسنل انبار باید آموزش‌های لازم را در زمینه اصول FIFO و نحوه چیدمان و برداشت کالا دریافت کنند.
آگاهی از اهمیت استفاده از کالاهای قدیمی‌تر برای جلوگیری از هدررفت منابع ضروری است.
6. استفاده از فناوری:
  • نرم‌افزار مدیریت انبار (WMS):این نرم‌افزارها اطلاعات دقیق تاریخ ورود کالاها را ذخیره می‌کنند و برای اجرای بهتر FIFO مفید هستند.
  • اسکنر بارکد:استفاده از اسکنر برای شناسایی و ردیابی کالاها بر اساس تاریخ ورود به انبار.

8. استفاده از تجهیزات کمکی

  • رولرهای متحرک (Rolling Racks):

برای جابه‌جایی آسان‌تر کالاها در قفسه‌های FIFO.

  • پالت‌های تاریخ‌دار:

برای شناسایی سریع‌تر کالاهای قدیمی‌تر در انبارهای بزرگ.


موارد استفاده از FIFO

صنایع غذایی: جلوگیری از فساد مواد غذایی.
دارویی و بهداشتی: مصرف داروها و محصولات با تاریخ انقضای مشخص.
محصولات فصلی: مانند پوشاک، ابزار یا تجهیزات فصلی که نیاز به جابه‌جایی سریع دارند.
مواد شیمیایی: استفاده از مواد حساس به تاریخ.

اجرای صحیح اصل FIFO نیازمند همکاری کارکنان، طراحی مناسب قفسه‌بندی و استفاده از ابزارهای مدیریتی است تا از هدررفت منابع و کاهش هزینه‌ها جلوگیری شود.